Posted by Kretase Dönemi’nde, böceklerin uçuştuğu, çiçeklerin ve eğrelti otlarının arasında dolaştığı, yoğun ve bataklık bir orman hayal edin. Acaba bu orman, günümüzde buzlarla kaplı Antarktika’da var olabilir mi?
Almanya ve İngiltere’den gelen araştırmacılar, Antarktika’da eşsiz bir keşif yaptı. Bu keşfedilen kehribar, Dünya’nın en güneyinde yer alan kıtada 83 ila 92 milyon yıl önce yetişen eski iğne yapraklı ağaçların fosilleşmiş reçinesidir.
KEHRİBAR, ANTARKTİKA’NIN GEÇMİŞİNİ AYDINLATIYOR
Kehribar, kökler, polenler ve sporlarla birlikte, Güney Kutbu yakınlarında Orta Kretase Dönemi’nde bataklıklı bir yağmur ormanının varlığına dair önemli kanıtlar sunmaktadır.
Bu tarih öncesi orman, günümüzdeki Yeni Zelanda ve Patagonya ormanlarına benzemektedir.
Antarktika’da kehribar keşfedilmesi, kıtanın geçmişte çok farklı bir iklim geçirdiğini göstermektedir. Orta Kretase Dönemi’nde, bu bölge reçine üreten ağaçların yaşayabileceği kadar sıcak ve nemliydi. Bu ağaçlar, kış aylarında aylarca süren karanlık koşullara adapte olmuş olabilir.
ANTARKTİKA’DA KEHRİBAR NASIL KEŞFEDİLDİ?
Daha önce bilim insanları, Kretase Dönemi’ne ait kehribar yataklarını sadece Avustralya’nın güneyindeki Otway Havzası’nda ve Yeni Zelanda’daki Tupuangi Formasyonu’nda keşfetmişlerdi.
Almanya’daki Alfred Wegener Enstitüsü’nden deniz jeoloğu Johann Klages, “Tarih öncesi dönemde yedi kıtanın da reçine üreten ağaçları barındırabilecek iklim koşullarına sahip olduğunu fark etmek oldukça heyecan verici.” diyor.
Bilim insanları, 19. yüzyılın başlarından bu yana Antarktika’da fosilleşmiş odun ve yapraklar bulmaktadır, ancak çoğu keşif yüz milyonlarca yıl öncesine, Gondwana süper kıtasının var olduğu döneme dayanmaktadır.
Antarktika, Avustralya ve Güney Amerika’dan Güney Kutbu’na doğru hareket ederken ormanlarının nereye gittiği hala belirsizdir.
2017’de araştırmacılar, Batı Antarktika yakınlarında deniz tabanını delerek, bu kayıp ormanlar hakkında iyi korunmuş kanıtlar bulmuşlardır.
2020’de, Orta Kretase Dönemi’ne kadar uzanan fosilleşmiş köklerden oluşan bir ağ bulunmuştur. Mikroskop altında polen ve spor kanıtları da tespit edilmiştir.
Aynı sondaj, Antarktika’da reçine üreten ağaçların varlığına dair sağlam kanıtlar ortaya koymuştur.
KEHRİBAR İÇİNDE NELER VAR?
Klages ve ekibi, 3 metrelik bir çamurtaşı tabakasında, sadece 0,5 ila 1,0 milimetre boyutunda, yarı saydam kehribar parçaları bulmuşlardır. Her biri, yüzeyde tipik tırtıklı çatlaklarla sarıdan turuncuya değişen renklere sahiptir.
Bu, ağacın kabuğunu yangın veya böceklerden kaynaklanan yaralarla korumak için reçinenin ağaçtan sızması sonucu oluşan bir belirtidir.
Kretase Dönemi, Dünya tarihinin en sıcak dönemlerinden biriydi ve Antarktika ile yakın adalarda bulunan volkanik tortular, orman yangınlarının bu dönemde sıkça yaşandığına dair kanıtlar içermektedir.
Kehribarın korunarak fosilleşmesinin nedeni, yüksek su seviyelerinin hızla ağaç reçinesini örtmesi ve böylece ultraviyole radyasyondan ve oksidasyondan koruması olabilir.
Kehribarın içinde ağaç kabuğu parçaları olduğu düşünülmektedir ancak bunu doğrulamak için daha fazla analize ihtiyaç vardır.
Bilim insanları, parça parça olsa da, Antarktika’daki ormanların nasıl göründüğüne ve 90 milyon yıl önce nasıl işlediğine dair bir fikir oluşturmaya çalışmaktadır.